Filozofia małych kroków

“Jeżeli starasz się osiągnąć specyficzny cel, zadawaj sobie codziennie następujące pytanie: “Co mogę zrobić, aby choć w małym stopniu przybliżyć osiągnięcie swojego celu?”. Niezależnie od tego, czy będziesz zadawać to pytanie głośno, czy tylko w myślach, staraj się przyjąć łagodny ton, taki, jakiego możesz używać względem najlepszego przyjaciela.” ~ “Filozofia kaizen. Jak mały krok może zmienić Twoje życie” Dr Robert Maurer

Głównie koncepcję kaizen kojarzymy przede wszystkim jako jedno z narzędzi Lean. Każda szanująca się firma na świecie stosuje techniki Kaizen, czy to w produkcji, czy w zarządzaniu. Nie jest to jednak jedyna dziedzina, w której filozofia kaizen ma swoje zastosowanie. Wraz z rozwojem świata Kaizen “odznaczyło” swoje piętno w metodykach różnego rodzaju specjalistów.

Niektórym być może jest obce pojęcie kaizen, więc postaram się przedstawić je w jak najprostszy i najbardziej zrozumiały sposób. Kaizen jest słowem pochodzenia japońskiego o podwójnym znaczeniu - oznacza japońską filozofię biznesową (sposób postępowania) ustawicznego polepszania, poprawiania procesu zarządzania i produkcji na wszystkich jego szczeblach, z uwzględnieniem technik biznesu “just-in-time”. Natomiast jego drugie znaczenie to poprawa, czyli zmiana na lepsze. Metoda małych kroków kaizen lub znana pod inną nazwą, metoda wyznaczania celów pośrednich, polega na rozbiciu jednego dużego celu na wiele mniejszych, które możemy łatwiej osiągnąć.

Nie od razu Rzym zbudowano

Wiele osób ma problemy z realizacją większych celów, czy to zawodowych, czy związanych z życiem prywatnym. Pierwszą reakcją, wręcz automatyczną jest przerażenie. Myśli, że lepiej nie podejmować walki, niż ponieść porażkę. Zniechęcamy się i tracimy motywację. Pewnie wiele osób nigdy się nie zastanawiało nad tym, że jednym ze sposobów realizacji czegokolwiek, może być rozbicie naszego głównego problemu na wiele mniejszych. Tylko w jaki sposób? I tu właśnie przychodzi nam z pomocą filozofia małych kroków. Kaizen oznacza ciągłe doskonalenie się poprzez wprowadzanie drobnych zmian. Bardzo dużo osób odczuwa lęk przed wprowadzeniem dużej, rewolucyjnej zmiany w swoim życiu. Kaizen, więc pozwala wyeliminować ten lęk poprzez rozbicie dużego i strasznego celu na małe i przyjemne.

Małe kroki, wielkie skoki

W książce dr Robert Maurer opisuje przypadek Julii, rozwiedzionej matki, która wychowuje dwójkę dzieci. Autorowi książki kobieta przyznała, że jest w lekkiej depresji i przytłaczają ją obowiązki. Znikąd wsparcia i pomocy, a cud utrzymuje ją w pracy. Jej głównymi problemami była nadwaga - prawie 15 kg ponad normę, a także w jej życiu obecny był niezwykle wysoki poziom stresu, który zwiększał niebezpieczeństwo podupadku na zdrowiu. Pewne było, że aby rozwiązać jej problemy, Julia musiała zacząć regularnie ćwiczyć fizycznie.
Zazwyczaj ćwiczenia fizyczne uważamy za czasochłonne, męczące i wymagające zbyt wiele od nas wysiłku. Co więc miała powiedzieć Julia, zapracowana matka?

Dr Maurer, jako terapeuta, wiele razy spotykał się z osobami, które zaczynały ćwiczyć regularne, ale po pewnym czasie po prostu rezygnowały z dalszych ćwiczeń fizycznych. Zaproponował Julii, aby zaczęła od codziennego chodzenia przez minutę podczas oglądania telewizji.

Ile to jest 1 minuta pośród 24 godzin? Niczym jedna kropla wody w ogromnym morzu. 60 sekund mało intensywnego ćwiczenia nie mogło zmienić stanu zdrowia Julii, jednak zmieniło jej podejście. Ze zniechęcenia, przeszła na ożywienie, zaciekawienie. Na kolejnej wizycie zadała pytanie swojemu terapeucie: “Co jeszcze mogę robić przez minutę dziennie?

Twój mózg uwielbia pytania...

...dlatego zadawaj małe pytania! Małe pytania stwarzają okoliczności sprzyjające niepowstrzymanej twórczości i radości. Kiedy zadajemy małe pytanie sobie, możemy stworzyć fundamenty pod osobisty program zmiany zgodny ze strategią kaizen.
Wyrobienie każdego nawyku – także związanego z myśleniem – wymaga powtarzania danej czynności, aż do utrwalenia jej na zasadzie autopilota. Tak samo ma się sprawa z wyrobieniem odruchu zadawania małych pytań kaizen. Aby zacząć, wystarczy wybrać pytanie i regularnie je sobie zadawać. W swojej książce dr Maurer przedstawił kilka przykładowych pytań, które mogą stanowić bazę do tworzenia własnych.

Ważną kwestią są również negatywne pytania. Każdemu zdarzyło się zadać sobie pytanie typu: “Jak mogę być aż tak głupi?”, czy “Dlaczego wszyscy mają w życiu łatwiej?”. Pytania te angażują zwykle mózg, bezlitośnie wydobywając każdy błąd i pomyłki, jakie popełniliśmy. Powinniśmy raczej zmienić podejście i sposób tworzenia pytań. Zmawiast zadawać pytanie “Dlaczego jestem taki gruby?” zapytaj siebie “Co mi się w sobie najbardziej dziś podoba?”. Zobaczysz, że po pewnym czasie pytanie, które dotyczyły naszych problemów, a także ich źródła staną się mniej palące.

Rozpoznawaj małe momenty

Podejście kaizen wymaga wolniejszego tempa i docenienia małych momentów. Ta technika może doprowadzić do wielu twórczych przełomów i poprawienia związków, a także dać Ci większą motywację do rozwoju.

W ostatnim rozdziale wspomnianej wyżej książki dr Robert Maurer wspomina o sposobie walki z epidemią. Jakże aktualny temat!

“Każdy pewnie myśli, że opanowanie epidemii wymaga skupienia się na zarażonych i zastosowaniu lub opracowaniu technik medycznych, pośród których prędzej czy później ktoś trafi na właściwy lek. Metoda prób i błędów. W rzeczywistości wiele epidemii opanowano w zupełnie inny sposób.

Przykładowo czarna ospa została pokonana przez angielskiego lekarza Edwarda Jennera. Zauważył on grupę kobiet, które nie zachorowały na ową chorobę. Odkrył też, że zajmują się one dojeniem krów. Nikt nie zwrócił na tak nieistotny szczegół uwagi. Był to błąd. Po obserwacjach Jenner doszedł do przełomowego odkrycia, a mianowicie zrozumiał, że dojarki chorowały wcześniej na ospę bydlęcą, dzięki czemu uodporniły się na działanie podobnych rodzajów ospy. Ta teoria umożliwiła rozwój techniki szczepień. Również inne choroby były leczone poprzez obserwacje ludzi, którzy nie zachorowali na nie i próbę odpowiedzi na pytanie dlaczego tak się stało.” ~ “Filozofia kaizen. Jak mały krok może zmienić Twoje życie” Dr Robert Maurer

Wiele przełomowych rozwiązań wynikało z codziennej obserwacji drobnych zjawisk. Zwracanie uwagi na małe szczegóły wydaje się czymś łatwym, jednak wymaga dużo wyobraźni i ciekawości.

Dlaczego metoda małych kroków działa?

Głównym powodem jest to, że ludzie nie lubią się męczyć. Jeżeli mamy możliwość to wykonujemy obowiązki po najniższej lini oporu. Duże zadania, problemy są czasochłonne i nas trudzą, a przecież nikt nie ma ochoty wykonywać męczących czynności.
Tymczasem metoda małych kroków pomaga oszczędzić czas – poszczególne etapy są zwykle dość uporządkowane i ułożone w logiczną całość. Nie wymagają poświęcania długich godzin na ich realizację.

Po drugie, metoda małych kroków przynosi szybkie osiągnięcia. Może są one niewielkie, ale za to jak satysfakcjonujące. Uwielbiamy odhaczać zadania na naszych codziennych listach, nie można temu zaprzeczyć. W łatwy sposób śledzimy nasze postępy w codziennym życiu. Dosłownie odnosimy sukces za sukcesem, co jeszcze bardziej motywuje do działania.

Last but not least, dzięki tej metodzie wyrabiamy sobie pozytywne nawyki. A trzeba pamiętać, że większość ludzkiego życia kręci się wokół przyzwyczajeń. Cokolwiek chcemy osiągnąć, zrobimy to właśnie poprzez wyrobienie odpowiednich nawyków

Kaizen to podróż, która wymaga odwagi i wytrzymałości. Tylko wyłącznie od Ciebie zależy czy odważysz się podjąć to wyzwanie. O filozofii Kaizen mogłabym pisać godzinami, ale to nie o to w tym chodzi, żebym wszystko opisała i abyście mieli podane rozwiązania na tacy. Kaizen to ciągłe doskonalenie. I taki jest też cel tego tekstu. Zachęcenie was do doskonalenia i pozyskania na ten temat informacji.

Jaki będzie Twój pierwszy mały krok?

Źródła:
https://igorrotberg.com/tag/metoda-kaizen/
https://michalpasterski.pl/2010/02/kaizen-filozofia-malych-krokow/
https://www.empik.com/filozofia-kaizen-malymi-krokami-ku-doskonalosci-maurer-robert,p1128681276,ksiazka-p
https://leanactionplan.pl/kaizen/

zdjęcie okładkowe: KSAF, Magda Kacperek; Krakostop 2019