Kungahuset – szwedzki Dom Królewski obejmuje parę królewską, ich dzieci, wnuki ze strony najstarszej córki oraz jedną z sióstr króla. Obecnym władcą Szwecji jest JKM Karol XVI Gustaw, który zasiadł na tronie prawie 50 lat temu, w 1973 r. Cieszy się tytułem najdłużej panującego szwedzkiego monarchy w historii. Niedługo po objęciu tronu ożenił się z JKM Sylvią Renatą Sommerlath.
Życiorys króla Szwecji może być fascynujący – szczególnie dla wszystkich miłośników dokładnych dat, miejsc i nazwisk. Jako jedyny syn poprzedniej pary królewskiej, życie króla jest dokładnie opisane – znana jest nawet godzina jego urodzin i imię akuszerki odbierającej poród. Jednak to, co wydaje się pierwszym istotnym faktem w życiu Karola, to wczesna śmierć ojca – Gustaw Adolf zmarł, gdy jego syn miał zaledwie 9 miesięcy. Niedługo potem odszedł z kolei ówczesny król Szwecji, pradziadek Karola – królem został jego dziadek, a 3-letni Karol stał się następcą tronu. Dla królewskiego dworu była to sytuacja, w której edukacja Karola i przygotowanie go do roli króla stało się priorytetem dla wszystkich. W tym celu w pałacu utworzono szkołę, w której pozostali uczniowie pochodzili z rodzin związanych z królewskim dworem – były to dzieci pracowników dworskich oraz przyjaciół matki Karola. Następnym krokiem była szkoła z internatem, a także podróże do Wielkiej Brytanii. Mieszkając poza domem Karol pokonywał swoją nieśmiałość wobec rówieśników, w kraju Windsorów – szlifował angielski między innymi z królową Elżbietą II. Jak każdy następca tronu, zdobył także wiedzę wojskową, której zwieńczeniem było uzyskanie tytułu oficera. A jakie uniwersyteckie wykształcenie powinien mieć król w XX wieku? Historia, socjologia, politologia, ekonomia – wydaje się, że Karol posiadł kompletny pakiet „Wiedzy dla przyszłego króla”.
Aby usadowić całą historię w czasie, przyda się kilka najważniejszych dat. Karol XVI Gustaw urodził się w 1946 r., królem został w 1973 r., ożenił się natomiast w 1976 r.. Rok wcześniej kompetencje króla Szwecji zostały ograniczone do funkcji reprezentacyjnej – między innymi wręczania nagrody Nobla.
W latach 70. ubiegłego wieku w Szwecji toczyła się dyskusja na temat prawa sukcesyjnego. Tradycyjnie korona przechodziła na najstarszego męskiego potomka - postulowano zmianę, aby pod uwagę był brany najstarszy potomek, niezależnie od płci. Król Karol był przeciwny tej nowelizacji, jednakże zwyciężyła demokracja – parlament przegłosował uchwałę i tak następczynią tronu jest obecnie najstarsza córka królewskiej pary, Wiktoria.
Warto poświęcić chwilę postaci królowej Szwecji, która w swoim życiorysie ma również kilka ciekawych faktów. Jej ojciec był członkiem NSDAP z niezbyt chlubną karierą zawodową, która obejmowała robienie interesów na mieniu odebranym Żydom w czasie II Wojny Światowej. Od strony matki Brazylijki królowa Sylvia jest spokrewniona z królem Portugalii. Jak królowa Sylvia i król Karol się poznali? Do spotkania doszło podczas Igrzysk Olimpijskich w Monachium w 1972 r., na których królowa była tłumaczką – dość nietypowe okoliczności. Przyszła królowa już wtedy znała pięć języków – niemiecki, portugalski, angielski, hiszpański i francuski, a znajomość z królem Szwecji przetestowała jej umiejętności lingwistyczne. Jak można się domyślić, małżonka króla Karola opanowała również szwedzki – ceremonia zaślubin odbyła się w Sztokholmie w 1976 r.
Będąc już czynną postacią na królewskim dworze, królowa zaangażowała się w pomoc na rzecz osób zmagających się z demencją – jej matka cierpiała na tę chorobę. Przeżycia były dla królowej bardzo trudne, więc na pochwałę zasługują podjęte działania obejmujące założenie organizacji wspierającej osoby z demencją. Królowa kontynuując działania wolontariackie, założyła również World Childhood Foundation, fundację na rzecz dzieci.
W listopadzie na Netflixie został opublikowany najnowszy, 5 sezon serialu “The Crown” o brytyjskiej Rodzinie Królewskiej. Przedstawione tam postaci cieszą się niezwykłą popularnością na całym świecie. Zagłębiając się jednak w historię Diany i Karola, stanowiącą główny wątek w ostatnim sezonie, można pokusić się o zajrzenie do historii innych rodzin królewskich. Przedstawiony powyżej zarys biografii szwedzkiej rodziny królewskiej mógłby być początkiem do upowszechnienia wiedzy o Kungahuset - może też w formie serialu? Możemy puścić wodzę wyobraźni i zobaczyć parę królewską w saloniku w pałacu królewskim w centrum Sztokholmu cieszących się fiką i jedzących Kanelbullar’e, szwedzkie bułeczki cynamonowe. A co byłoby dalej? Możemy powiedzieć po szwedzku: Aptiten kommer medan man äter - apetyt rośnie w miarę jedzenia!
Źródła (data dostępu: 18.11.2022)
https://pl.wikipedia.org/wiki/Karol_XVI_Gustaw
https://pl.wikipedia.org/wiki/Sylwia_(kr%C3%B3lowa_Szwecji)
http://www.swedish-princesses.pl/p/kto-jest-kim.html
https://www.kungahuset.se/english
Zdjęcie przedstawia zamek królewski w Sztokholmie.
fot. Małgorzata Leszczyńska